https://www.konyapedia.com/makale/1577/gevalekevele-dagi-ve-kalesi

Alıntıdır

Halk arasında Takkeli Dağ da denilen Gevele Dağı, Konya şehir merkezinin yaklaşık olarak 10 km batısında yer almaktadır. Birçok tarihî olaya sahne olan bölgede Büyük ve Küçük Gevele olmak üzere iki dağ bulunmak- tadır. Büyük Gevele Dağı 1710 m, Küçük Gevele Dağı ise 1670 m yüksekliktedir. Takkeli Dağ, Bizans kaynakla- rında Caballa (Kaballa) adıyla geçer. Anadolu, Türkler tarafından fethedildikten sonra “Kabala” adı “Kevele”- ye dönüşmüştür. Dağ o dönemden beri de Kevele/Ge- vele adıyla anılmaktadır. Sarayköy, Takkeli Dağ’a 1 km, Sille ise 3,5 km mesafededir. Geçmişi Helenistik Devire kadar giden Gevele Kalesi, Konya yakınındaki volkanik dağların zirvesindeki stratejik iki kaleden birisiydi. İmarı büyük oranda Bizans Devrinde tamamlanan kale Türki- ye Selçukluları Devrinde yenilenerek kale içine mescit, saray, hamam ve av köşkü gibi bölümler eklenmiştir. Ge- vele Kalesi kurulduğu ilk günden bu yana acı tatlı birçok olaya şahit olmuştur.

Eteklerinde kayadan oyularak yapılmış mezar ve mekânların da yer aldığı kale, Konya’nın savunmasında önemli görevler üstlenmiştir. Bizans Döneminde Aziz Phi- lip Tepesi olarak da adlandırılan tepenin dinî bir önemi ol- duğu ve Sille’yle tarihî bir yol ile bağlandığı, yol üzerinde- ki çeşitli manastır kalıntılarından anlaşılmaktadır. Selçuklu Devrinde sultanların av ve eğlence için uğradıkları bir sa- rayı da bulunan kale, Haçlı ve Bizans akınlarında Selçuk

sultanları tarafından kullanılmıştır. Fatih Sultan Mehmet döneminde Karamanoğulları ile Osmanlı mücadelesin- de önemli bir hedef hâline gelen kale, 1467 yılında Gedik Ahmet Paşa tarafından yıktırılmıştır (Mimiroğlu 2012: 24). Selçuklu sultanlarının özellikle yaz aylarında yaylak olarak gittikleri kaleden Selçuklu ve Karamanoğlu kaynaklarında “Darü’l-mülk” olarak da bahsedilmektedir. Vaktiyle Sil- le’de halıcılıkta boya olarak kullanılan cehri de bu dağın eteklerindeki tarlalarda yetiştiriliyordu. Sillelilerin cehrilik- leri genellikle bu bölgede bulunuyordu.

Konya civarındaki en önemli tarihî eserlerden biri olan Gevele Kalesi’nde 2012 yılından bu yana Selçuklu Bele- diyesi ve Necmettin Erbakan Üniversitesi tarafından ar- keolojik bir kazı yürütülmektedir. Prof. Dr. Ahmet Çaycı başkanlığında yapılan kazılarda çok önemli bulgular elde edilmiştir. Kazı çalışmaları Gevele Kalesi’nin bulunduğu Küçük Gevele Dağı üzerinde yapılmaktadır. Kale içerisin- de en dikkat çekici yapılar sarnıçlardır. Çok sayıda sarnıcın yanı sıra kazılar sırasında değirmen, burç, tapınak, mescit, hamam, tünel, mağara, ambar, cephanelik, mesken gibi yapılara ait kalıntılar da çıkmıştır. Kazılarda farklı dönem- lerde kullanılan çok sayıda sırlı ve sırsız seramikler, metal objeler, küçük eşyalar ve gülleler gibi buluntular da elde edilmiştir. Şu anda kazısı tamamlanan bölümlerde restorasyon çalışmalarına başlanmıştır. Surlar belirli bir sevi- yeye kadar yükseltildiği zaman kalenin silueti Konya’dan rahatlıkla görülebilecektir. Kale restore edildikten sonra çevre düzenlemesi, gezinti güzergâhları ve seyir terasları yapılarak turizmin hizmetine kazandırılacaktır.